Metodyka BIM stworzyła szansę na poprawę wydajności procesów budowlanych a tym samym zwiększenie wydajności całego sektora. Jednak trudno jest ocenić stopień poprawy tej efektywności. Zakładając, iż wprowadzenie metodyki BIM w danej organizacji jest efektem strategii biznesowej to samo stwierdzenie „będzie nam się pracowało lepiej” może być niewystarczającym miernikiem efektywności, czy też zwrotu inwestycji.
Do wykazania wymiernych efektów wprowadzenia metodyki BIM służy tworzenie KPI (Key Performance Indicators – kluczowe wskaźniki efektywności) oraz tzw. Benchmarking – czyli porównywanie danych o projektach prowadzonych zgodnie z metodyką BIM, w ramach stworzonych mierników, z danymi archiwalnymi połączone oczywiście z wyciąganiem odpowiednich wniosków.
Tworząc KPI (np. wewnątrz danej organizacji) należy dobrać możliwie uniwersalne aspekty procesów dbając jednocześnie o to, aby nie były one zbyt ogólne. Różnorodność oraz stopień skomplikowania procesów budowlanych powoduje, iż metryki efektywności stosowane w sektorze finansowym tj. czas realizacji inwestycji lub zysk z inwestycji może nie być obiektywny. Ponadto podczas prowadzenia np. procesu budowy obiektu budowlanego jesteśmy narażeni na wiele zmiennych czynników, na które możemy mieć niewielki wpływ (opóźnienia w dostawie materiałów, nieefektywny podwykonawca, niekorzystne warunki atmosferyczne).
W kolejnych częściach zostaną przedstawione proponowane mierniki efektywności dla poszczególnych uczestników procesów budowlanych (Biuro Projektowe, Generalny Wykonawca, Zarządca Obiektu).
W tej części przeanalizujemy biura projektowe.
Biuro Projektowe a KPI
Przedstawianie mierników efektywności rozpoczniemy od Biura Projektowego. Wdrożenie metodyki BIM w tego typu organizacji niesie za sobą stosunkowo wysokie koszty.
Do kosztów tych możemy zaliczyć:
– zakup specjalistycznego oprogramowania – koszt licencji programu dedykowanego do pracy zgodnie z metodyką BIM może wynieść nawet kilkadziesiąt tysięcy,
– szkolenia dla pracowników – szkolenia mają na celu pomoc we wdrożeniu danego oprogramowania oraz optymalizacji jego użytkowania,
– „bezproduktywny czas” podczas którego pracownicy przebywają na szkoleniach,
– wymiana hardware – oprogramowanie pozwalające na przygotowywanie modeli BIM ma zazwyczaj wymagania sprzętowe wyższe, niż oprogramowanie do pracy w 2D,
– czas potrzebny na przygotowanie standardów, podręczników modelowania, zebrania najlepszych praktyk i wdrożenia ich wewnątrz organizacji,
– dodatkowo należy mieć na uwadze, iż projekt pilotażowy wykonywany zgodnie z metodyką BIM może potrwać dłużej niż projekt wykonywany metodą „tradycyjną”.
Jak zatem zmierzyć czy wprowadzenie metodyki BIM do naszej pracy przyniosło zamierzony skutek?
Niżej wymienione mierniki mogą okazać się również pomocne przy obliczeniu wskaźnika ROI (Return of Investment). Wyróżniamy zatem następujące KPI:
Liczba RFI (Request for Information – żądanie informacji)
– Ze względu na złożoność obiektów budowlanych w procesie projektowania, do różnych stron procesu (Inwestor, Projektant, Wykonawca, Zarządca), kierowane są liczne zapytania. Powodowane jest to faktem, iż tradycyjna dokumentacji budowlana często posiada braki, lub jest wewnętrznie sprzeczna (np. inne położenie danego elementu na rzucie i na przekroju) lub jest nieprecyzyjna. Przygotowanie dokumentacja budowlanej (wraz z modelem BIM) zgodnie z metodyką BIM powinno redukować ilość tych zapytań (wyższa jakość dokumentacji, mniejsza ilość błędów projektowych).
Koszty (ilości) kolizji
– Wykrycie kolizji projektowej (szczególnie na późnym etapie procesu projektowego – np. przy ukończeniu 75% projektu wykonawczego) niesie za sobą wymierne koszty.
Do kosztów tych możemy zaliczyć: czas potrzebny na przerobienie dokumentacji projektowej, czas potrzebny na koordynacje zmian wraz z innymi branżami, czasami również wymagana może być zgoda Inwestora. Wydłuża to zatem czas projektowania, a zatem obniża ilość projektów wykonanych w danej jednostce czasu, co z kolei prowadzi do mniejszych zysków organizacji. Dodatkowo, istnieje ryzyko popełnienia błędu przy przerabianiu dokumentacji tradycyjnymi metodami.
Stworzenie modelu BIM pozwala też na wykrycie kolizji na wczesnym etapie procesu projektowego (Z zasady im szybciej wykryta kolizja tym mniejsze nakłady musimy ponieść na jej rozwiązanie). Ponadto, tworzenie stref (korytarzy) projektowych dla poszczególnych branż jest o wiele łatwiejsza przy użyciu modelu BIM. Oczywiście przy projekcie pilotażowym nie wychwycimy wszystkich kolizji. Nie zrobimy tego zapewne również na 2 czy 3 projekcie, jednakże możemy liczyć na znaczące obniżenie kosztów.
Liczba CO (Change Orders – żądanie zmiany)
Żądanie zmiany, podobnie jak RFI, wiąże się z koniecznością przeprojektowywania oraz przerabiania (oczywiście w pewnym zakresie) dokumentacji projektowej. Żądanie zmian może wynikać z błędów lub braków dokumentacji projektowej. Może jednak również wynikać z błędnego zrozumienia dokumentacji projektowej przez poszczególne strony procesu.
Przy zastosowaniu modeli BIM cały obiekt przedstawiony jest w trzech wymiarach, zatem Inwestor ma ułatwione zadanie przy akceptacji (lub odrzuceniu) danego rozwiązania.
Liczba wizyt na budowie
Przy kolizjach projektowych, które ujrzały światło dzienne dopiero na placu budowy, niekompletnej dokumentacji budowlanej (np. brak określonego materiału czy wymagań przy montażu) lub błędach projektowych (np. brak wystarczającej ilości miejsca na oparcie elementu) konieczna może być wizyta na budowie.
Wykonawca, mając wątpliwości, co do dokumentacji może również poprosić o nadzór autorski. Każda taka wizyta skutkuje tym, iż projektant „nie produkuje” dokumentacji projektowej. Ponadto gdy budowa znajduje się w znacznej odległości od biura projektowego, wizyta na budowie może wiązać się z dłuższą (2-3 dni) nieobecnością pracownika w biurze.
Przygotowanie dokumentacji przy użyciu modeli BIM ogranicza potrzebę wizyty projektanta na budowie (ogranicza, ale nie redukuje do 0).
Ilość zużytego papieru, tuszu, sprzętu biurowego
Dostarczenie modeli BIM oraz prowadzenie procesu projektowego zgodnie z metodyką BIM skutkuje zmniejszeniem zużycia papieru (mniejsza ilość dokumentów – np. RFI, mniejsza ilość rysunków). Pozwala to na redukcję śladu węglowego i wpływa korzystnie (w pewnym stopniu oczywiście) na aspekt ochrony środowiska.
Ilość wysłanych maili, rozmów telefonicznych, wideokonferencji
Używając modeli BIM wymiana informacji, koordynacja, oraz wszelkie uzgodnienia projektowe przebiegają szybciej niż przy podejściu tradycyjnym (łatwiejsza wizualizacja problemów, lepsze zrozumienie dokumentacji projektowej). Zaoszczędzony w ten sposób czas można przeznaczyć na pracę nad innym projektem.
Redukcja kar umownych
W przypadku niedotrzymania terminu lub innych warunków kontraktu strony kontraktu zmuszone są do uiszczenia kar umownych (np. 0,5% wartości zamówienia za 1 dzień roboczy opóźnienia). Szybsze wykonanie dokumentacji projektowej przy wykorzystaniu metodyki BIM pozwoli zmniejszyć ryzyko kar co też stanowi zysk dla organizacji, która może porównać dotychczasowe doświadczenia w tym obszarze.
To tyle w tej części. W następnej skupimy się na KPI pod kątem Wykonawcy.
Już teraz chciałbym zaprosić cię do zapisania się do newslettera, jeżeli tworzone przez nas treści są dla Ciebie wartościowe.
Dla głodnych wiedzy:
- https://kpidashboards.com/kpi/industry/construction/
- „BIM w praktyce” – Dariusz Kasznia, Jacek Magiera, Paweł Wierzowiecki – Wydawnictwo naukowe PWN 2018 – Rozdział „2.6 Metryki wydajności i efektywności projektu, KPI I ROI.”
- https://damassets.autodesk.net/content/dam/autodesk/draftr/4794/KPIs-of-Construction-Report.pdf
