W tym artykule chciałbym podzielić się własnym doświadczeniem w tworzeniu bibliotek BIM. We wpisie postaram się podać kilka zasad, którymi kieruje się przed jak i w trakcie generowania bibliotek. Podzielę się też z Wami kilkoma wskazówkami w pracy z programem Revit. Artykuł zostanie utrzymany w konwencji poradnika i proszę wybaczyć mi autorytarny ton. Zapraszam też do dyskusji i dzielenia się własnymi wskazówkami.
Wytłumacz czym jest a czym NIE jest BIM…
Najczęściej zgłaszają się do mnie firmy, które usłyszały o BIM od znajomego projektanta, architekta, który tylko lekko zarysował im temat innowacyjności BIM-u.
Należy jednak pamiętać, że nie jest to wiedza kompletna i mamy do czynienia z osobami z poza „branży”.
Zazwyczaj na początku staram się wytłumaczyć czym jest BIM na zasadzie analogii do znanych wszystkim mniej lub bardziej: bloków CAD czy standardowych modeli 3D. Zawsze podkreślam też wagę informacji niegraficznej zawartej w modelu. Często muszę też prostować, że Revit to nie BIM, choć takie nieporozumienie w branży arch-bud. również jeszcze się pojawia.
Zaznaczam też, że geometria w programie nie jest tu aż tak kluczowa.
Revit nie jest programem stricte do tworzenia wizualizacji wnętrz, ani do tworzenia rysunków wykonawczych samych produktów. Wszelkie formy organiczne takie jak np. poduszki na sofie są praktycznie niemożliwe do utworzenia przy wykorzystaniu natywnych funkcji generowania geometrii programu Revit. Należy podkreślić iż projektant oczekuje przede wszystkim funkcjonalnego i „lekkiego” modelu, a informacja NIE-graficzna (parametry) są dla niego dużo ważniejsze. Oczywiście istnieją funkcje importu geometrii z innych programów jak np. 3dsmax, lecz moim zdaniem funkcji tej powinno się unikać.
Ustal jasno zakres…
Gdy wspólny słownik pojęć mamy już ustalony, możemy przejść do sprecyzowania oferty. Na podstawie otrzymanej listy, oraz dostarczonych materiałów pomocniczych (rysunków CAD, katalogów), w formie tabelarycznej ustalam:
- zakres dla geometrii tzw. LOD (level of detail) oraz jej parametryzacji (np. czy model ma zmienna szerokość i wysokość).
- jakie parametry identyfikacyjne (katalogowe) znajdą się w rodzinie -tzw. LOI (level of information).
Zawsze wspominam o możliwości zamieszczenia w rodzinie URL do strony i nazwy producenta oraz pytam jakie parametry maja kluczowe znaczenie w trakcie zamówienia, tak aby dla nich utworzyć parametry współdzielone (shared parameters). Dla zamawiającego aspekt marketingu własnej oferty jest na szczycie listy priorytetów.
Ten etap najłatwiej jest ustalić w rozmowie video, gdy możemy udostępnić ekran i na spokojnie porozmawiać o produktach klienta i celach, które zamierza osiągnąć w BIM. Często w takiej rozmowie pojawiają się nowe wątki, które pomogą nam w doprecyzowaniu zakresu parametryzacji modelu. W końcu to producenci znają swój produkt najlepiej. Po takiej rozmowie wykonanie zlecenia jest z perspektywy wykonawcy dużo łatwiejsze.
Wszystkie ustalenia stanowią oczywiście jako załącznik do umowy.
Korzystaj z dobrych szablonów…
Przejdźmy do pracy w programie Revit. Pierwszym etapem tworzenia każdej rodziny jest wybranie odpowiedniego szablonu. Sprawa wydaje się prosta, ale nie zawsze… Czasami na liście szablonów rodzin nie znajdziemy odpowiednika modelowanego obiektu. Wtedy wykorzystujemy jeden z szablonów Modeli Ogólnych tzw. Generic Model. W szablonach tych znajdziemy opcje niedostępnie nigdzie indziej jak dowiązania do powierzchni, ściany, dwóch poziomów czy model w oparciu o linie. Daje nam to olbrzymią elastyczność.
Pamiętaj, że po wybraniu dowolnego szablonu, zawsze możesz zmienić kategorię tworzonej rodziny.
Niektóre szablony mają w sobie pułapkę. Przykładowo: czy wiesz, że Szablon Oświetlenia Opartego na Suficie jest bezużyteczny dla projektanta elektryki? Elektryk w swoim projekcie nie ma sufitu, a Revit odczytuje link architektoniczny i jego geometrię tylko w formie nieokreślonych powierzchni, należy więc wybrać szablon ogólny oparty na powierzchni lub model z dowiązaniem do poziomów.
Używaj Purge Unused (wyczyść nieużywane)…
Zobacz automatycznie zapisaną wersję
Z tej funkcji korzystam tak często, że utworzyłem do niej skrót klawiszowy. W trakcie tworzenie modelu prawie zawsze zagnieżdżamy w nim inne rodziny, komponenty. Przykładowo tworząc zlew z baterią, w osobnym pliku tworzymy zlew, w osobnym baterię, a w trzecim pliku finalnym łączymy ze sobą te komponenty w całość. W tego typu procesie możemy w pliku posiadać zagnieżdżone rodziny, które finalnie nie są prze z nas wykorzystane (nie są widoczne), a które obciążają nam niepotrzebnie plik. Jest to naturalna konsekwencja procesu iteracyjnego, w którym dochodzi do częstego przeplatania się danych.
Prawie zawsze wczytuję podkład CAD, który stanowi podstawę generowania geometrii. To, że później przyciskiem DELETE i usunę go z widoku nie oznacza, że nie jest on nadal w pliku generując często nie małe rozmiary w megabajtach.
ZAWSZE na koniec wykonaj operacje Purge Unused. Jednym z celów jest w końcu otrzymanie „lekkiej” biblioteki, która nie zaszkodzi przyszłym projektantom. Czasami czynność tą muszę powtórzyć 3 razy pod rząd aby usunąć wszystkie nieużywane pliki / materiały / style.
Utrzymuj porządek w nazewnictwie. Ustal język rodziny…
W jednej rodzinie może występować nawet kilkadziesiąt parametrów. O ile w trakcie tworzenia rodziny wszystko wydaje się jasne, to później może być z tym problem… Pamiętaj, że możesz dodawać opisy do parametrów tzw. Tooltip. Opis ten przyda się nie tylko przyszłemu użytkownikowi modelu, ale też Tobie gdy siądziesz do niego po przerwie.
Dla parametrów współdzielonych warto stosować przedrostki, tak aby po wczytaniu do projektu nie „zaśmieciła” ona projektu długa listą parametrów. Możemy stosować przedrostek w formie skrótu firmy np. Meble Dębowe (nazwa wymyślona), będą miały przedrostek MD_<Nazwa_parametru>.
Ustal też język w którym będą tworzone rodziny. Niektórzy producenci chcą mieć wersję anglojęzyczną obejmującą większy rynek. Niektórzy poproszą o wykonanie kilku wersji językowych. Warto to uzgodnić, tak aby rodzina mogła być funkcjonalna, a przyszły odbiorca nie musiał domyślać się do czego służy dany parametr, choć czasem i po polsku trudne jest w zwięzły i czytelny sposób nazwać parametr sterujący wybraną część geometrii…
Nie używaj myślników w nazwie parametrów. Przy tworzeniu funkcji na ich podstawie, Revit mylnie zinterpretuje ten symbol jako odejmowanie, co generuje błąd. Zastąp myślniki podrkeślnikami „_”.
Ja dodatkowo nie używam też polskich znaków typu ą, ę. Obawiam się że mogą one generować błędy przy skryptach pisanych np. w Dynamo.
Niektóre parametry nie powinny być „dotykane” przez projektantów, gdyż mogą one „zepsuć” rodzinę. Niestety twórcy programu Revit nie inwestują w rozwój edytora rodzin co uważam za wielki błąd, gdyż generuje to potrzebę tworzenia sztuczek, obejść. Nie wchodząc w szczegóły, dla tego typu parametrów dodaję dopisek „Do not edit”. Tak aby jasno ostrzec o tym projektanta. PS. Być może opiszę w przyszłości mankamenty edytora rodzin w programie Revit w osobnym artykule.
Nazywaj płaszczyzny. Twórz podkategorie dla płaszczyzn…
Płaszczyzny stanowią ramę do parametryzacji geometrii. Czasami w projekcie płaszczyzn może być bardzo dużo. Aby się w nich nie pogubić nadaj im nazwę.
Odkąd istnieje też możliwość tworzenia własnych subkategorii, dla bardziej złożonych projektów tworzę płaszczyzny o innych kolorach. Pozwala mi to szybciej odnaleźć się w zadaniu i poprawić komfort pracy.
Pisz skrypty Dynamo…
Temat może zaawansowany, ale na prawdę warto go zgłębić. Wyobraźmy sobie że mamy do uzupełnienia kilkanaście parametrów tekstowych w rodzinie. Przemnóżmy to razy N rodzin i tworzy się gigantyczna liczba danych do uzupełnienia. Kopiuj + Wklej w tej sytuacji nie przejdzie… chyba, że masz bardzo dużo czasu.
Dynamo może na początku przytłaczać, ale w pewnym momencie klocki układanki zaskakują a satysfakcja z zaoszczędzonego czasu olbrzymia.
Temat uzupełniania danych; Import oraz Export do programu Excel został już zgłębiony wielokrotnie na różnych wątkach forum Dynamo, wystarczy umiejętnie sformułować zapytanie w Google.
Jeśli zaczynasz i chcesz szybko i wygodnie nauczyć się Dynamo w tym m.in zarządzania listami polecam certyfikowany kurs Dynamo BIM z naszej strony, który znajdziesz tutaj:
Pokaż efekt finalny zamawiającemu. Stwórz tutorial.
Odbierając model, zamawiający często nie posiada u siebie programu Revit umożliwiającemu weryfikację twojej pracy. Może też w zespole nie posiadać osoby wykwalifikowanej do obsługi Revit-a., nawet jeśli bazuje na wersji Revit Trial (30 dniowej). W samej branży budowlanej brakuje specjalistów BIM, nie oczekujmy więc, że taki znajduje się u producenta…
Zawsze staram się wyjść temu problemowi naprzeciw. Udostępnić model w innej formie np. korzystając z przeglądarki A360, lub eksportując model do 3D DWG. Pokazuje w ten sposób wprawdzie tylko geometrię, ale zawsze jest to coś, co zbuduje zaufanie w relacji z klientem.
Dodatkowo często przygotowuję, krótki tutorial video w którym opowiadam funkcjonalności zamawianej rodziny lub umawiam się na video czat w którym udostępniam ekran i na spokojnie analizujemy efekt końcowy. Przykład takiego video poniżej:
Jak nauczyć się modelowania rodzin?
Temat ten uznawany jest jako zaawansowany. Przed rozpoczęciem nauki rodzin, warto mieć opanowane przynajmniej podstawy pracy w programie Revit, tak aby rozumieć czym jest np. parametr typu a czym wystąpienia, jak wstawiane są rodziny, jak tworzy się zestawienia itp.
Gdy podstawy mamy już za sobą, warto jest bawić się edytorem i próbować samodzielnie parametryzować geometrię. Na początku może być to frustrujące, ale z czasem daje dużo satysfakcji. Pierwszym najprostszym zadaniem jest np. stworzenie parametrycznego prostopadłościanu wyrównanego symetrycznie względem punktu wstawienia.
W przyszłości możesz też uczyć się analizując pracę innych. Biblioteki są powszechnie dostępne do pobrania (taki w końcu jest ich cel), możesz w ten sposób wzorować się na doświadczeniu ekspertów w temacie. Gdy będziesz mieć już pewne doświadczenie tworzenie rodzin często przypomina to rozwiązywanie matematycznych łamigłówek. W edytorze rodzin możemy też tworzyć funkcje, nawet te nieco bardziej zaawansowane w oparciu o warunki logiczne typu IF, AND, OR itp., więc ocieramy się czasami o programowanie. Osobiście lubię też tego typu zlecenia, które nie przytłaczają mnie swoim ogromem i mają widoczny wyraźnie punkt końcowy (w przeciwieństwie do projektów, czy pracy na budowie, która może ciągnąć się latami), co pozwala mi na elastyczne organizowanie własnego czasu.
Jeżeli chcesz zgłębić temat tworzenia rodzin i Bibliotek BIM w programie Revit, to zapraszam też do mojego certyfikowanego kursu, który znajdziesz pod tym linkiem…
Kontakt
Jeżeli jesteś producentem i szukasz podwykonawcy BIM dla swojej oferty to zapraszam do kontaktu. Więcej informacji znajdziesz na mojej drugiej stronie projektowaniebim.pl na której opisałem proces tworzenia bibliotek z perspektywy producenta. Możesz też napisać maila na adres info@projektowaniebim.pl
