Fasady w architekturze. Jak się zmieniały trendy?
Historia architektury pokazuje nam, że przez większość czasu najciekawsze i najlepiej zachowane elewacje cechował wyjątkowy materiał i/lub ornamentyka. Widzimy to wyraźnie, kiedy przyjrzymy się misternym fryzom z Partenonu i szklanym elewacjom nowoczesnych drapaczy chmur. Choć tak różne, łączy je jedno: jakość wykonania i wizualna efektywność. Tak więc elewacja „zmieniała się” tylko wtedy, kiedy środowisko się zmieniało, wpływając na jej materiał na różne sposoby. Mowa głównie o warunkach atmosferycznych. O świetle i sposobie, w jaki się odbija od powierzchni fasady, o destrukcyjnej wilgoci, o roślinności.
Wraz z postępem technologii i związanymi z tym innowacjami w tworzeniu fasad rola środowiska nie zmniejszyła się. Natomiast najnowocześniejsza technologia pomogła projektantom opracować rozwiązania architektoniczne, dzięki którym budynki reagują na bodźce środowiskowe w bardziej elastyczny sposób niż kiedykolwiek. Często projekty te przybierają formę fasad kinetycznych. Fasad, które dynamicznie dostosowują się do warunków atmosferycznych i środowiskowych, przekształcając budynki ze statycznych monolitów w ulegające przekształceniom, choć bardziej bezpieczne przestrzenie zamknięte.
Między estetyką a wygodą, czyli definicja fasady kinetycznej
Fasady kinetyczne przybierają różnorodne formy. Często stanowią kompromis między estetyką a użytecznością, łącząc oszałamiające efekty wizualne z ergonomicznością użytkowania.
Al Bahar Towers w Abu Zabi
Jednym z najczęściej przywoływanych przykładów tego rodzaju połączenia przyjemnego z pożytecznym jest Al Bahar Towers w Abu Zabi. Parasolowe panele fasady otwierają się i zamykają w odpowiedzi na ruch słońca. W ten sposób chronią użytkowników budynku przed ciepłem i odblaskami, zmniejszając zużycie energii, którą trzeba byłoby zainwestować w klimatyzowanie pomieszczeń. Same panele są niezwykle estetyczne, przypominają świecące gwiazdy. Ich design zainspirowany został tradycyjnymi islamskimi systemami cieniowania, tak więc z uwzględnieniem dziedzictwa kulturowego rodzinnych mieszkańców miasta.
Salon Kiefer Technic
Niektórzy architekci wykorzystują koncept fasad kinetycznych do manipulowania temperaturą budynku. Salon Kiefer Technic firmy Ernst Giselbrecht + Partner to kultowy przykład tego podejścia. Na fasadzie salonu znajduje się 112 dużych metalowych płytek, które zmieniają się w ciągu dnia, tworząc optymalne warunki zacienienia. Użytkownicy mogą kontrolować te warunki z poziomu budynku, dostosowując fasadę dokładnie do swoich preferencji odnośnie temperatury wewnątrz budynku.
Media-ICT
Z kolei Media-ICT zawiera nadmuchiwane poduszki ETFE podobne do ekranu. Poduszki otwierają się zimą, aby zebrać energię słoneczną, i zamykają latem, aby zapewnić cień. Choć ten rodzaj fasady może nie zmienia się dynamicznie w czasie rzeczywistym, to ewoluuje wraz z upływającymi porami roku, aby skutecznie reagować na charakterystyczne dla nich bodźce środowiskowe.
Brisbane Domestic Terminal Carpark
Jednak światło i temperatura to nie jedyne czynniki środowiskowe, na które mogą reagować fasady kinetyczne. Brisbane Domestic Terminal Carpark wyposażony jest w aluminiowe gonty, które falują w odpowiedzi na prądy wiatru. Gonty zapewniają cień i ochronę przed deszczem, a także wyjątkowy efekt estetyczny przypominający marszczącą się taflę wody.
Warsaw UNIT
Ten rodzaj fasady niekiedy określa się mianem smoczej skóry. Od niedawna „smoczą skórę” można podziwiać również na jednym z warszawskich wieżowców. Mowa oczywiście o wieżowcu Warsaw UNIT, tuż przy rondzie Daszyńskiego. To pierwszy raz, kiedy tego typu technologia została użyta w Polsce. Natomiast sam Warsaw UNIT wyróżniony został licznymi prestiżowymi nagrodami i okrzyknięty mianem najnowocześniejszego drapacza chmur na terenie Europy środkowo-wschodniej. Poniżej filmik poglądowy prezentujący fasadę.
Podsumowanie
Fasady kinetyczne są nowym zjawiskiem, a formy, jakie przybierają, mogą się znacznie różnić. Począwszy od trójkątnych modułów, przez gigantyczne osłony przeciwsłoneczne, aluminiowe gonty, aż po różnego typu animacje. Każdy projekt służy wyjątkowemu celowi i dzięki temu przybiera niepowtarzalny kształt.
Architekci coraz częściej zdają sobie sprawę, że fasady kinetyczne mogą być potężnym narzędziem do mierzenia się z różnego typu wyzwaniami, jakie pojawiają się na różnych etapach projektowania. Uwzględniają piękno i komfort użytkowania budynków w odważny, nowatorski i oparty na najnowszych zdobyczach technologii sposób. Stanowią także bardzo często budżetowe i w duchu zrównoważnego rozwoju rozwiązanie, co w dzisiejszym świecie jest niezwykle ważne, biorąc pod uwagę coraz większą drogocenność surowców i energii.
Chciałbyś być na bieżąco z ważnymi informacjami z branży budownictwa, architektury i wzornictwa przemysłowego? Jeśli jeszcze tego nie zrobiłeś, zapisz się na nasz newsletter. Na blogu oraz na fanpejdżu na bieżąco dzielimy się wiedzą oraz inspiracjami.
Przypominamy także, że nasza baza kursów BIMV cały czas się aktualizuje. W ciągu ostatnich kilku miesięcy pojawiły się nowe kultowe pozycje, np. zaawansowany kurs z Tekli, oraz kurs ze Sketchupa dla architektów.
_____________________
Wszystkie zdjęcia pochodzą z serwisu Archdaily.com
